Bolivia (2)

Hier weer eens een bericht vanaf de andere kant van de wereld. Na 5 maanden rondreizen en uit m'n backpack leven was het erg lekker om ergens neer te strijken voor een langere tijd. Een eigen kamer, een kast waar ik mijn spullen in kan leggen en een keuken waar ik wat gezonds kan klaarmaken. Kort nadat ik was gearriveerd in Sucre ben ik direct met mijn Spaanse lessen begonnen. Ik had met de school afgesproken dat ik iedere ochtend 4 uur priveles zou krijgen en in de middag had ik dan tijd om mijn huiswerk te maken. Het was voor mij al weer heel wat jaartjes geleden dat ik iedere dag naar school moest, maar het beviel me eigenlijk wel. Ik kon alleen geen pakjes chocomelk vinden. Ik was verrast hoe gemotiveerd ik was en ik was zeker niet de enige. We woonden in een huis met een aantal andere studenten en iedereen zat s' middags te oefenen. Het was ook echt een studentenhuis: om de beurt koken en s' avonds samen goedkope wijn drinken. Back to school!

De school heeft zo'n 15 leraren die over het algemeen privelessen geven aan backpackers die een tijd gaan rondreizen in latijnsamerica. Op de school wordt er voornamelijk Spaans gesproken en dat was wel even wennen in het begin. Je begint al snel in het Engels tegen de andere studenten. Ik had het getroffen met mijn lerares Sharon; ze schijnt een van de beste te zijn en heeft daarnaast ook in Londen gewoond, dus een vertaling in het Engels vormt geen probleem. Daarnaast is ze ook nog eens erg mooi, maar gelukkig kon ik me concentreren en mijn studie heeft daar niet onder geleden :) In 1 maand heeft ze alle grammatica er doorheen geramt (van present simple, tot pasado imperfecto, futuro en alle uitzonderingen), dus nu wordt het tijd om te oefenen.

Zo begonnen de weken met veel studeren. Meestal was het 2 uur grammatica en daarna 2 uur oefenen en nieuwe woorden bijleren, die ik dan voor de volgende dag uit mijn hoofd moest leren. Voor de afwisseling gingen we s'middags naar de 'Mercado central' en dan gingen we alle producten van de markt doornemen. Erg praktisch en ook leuk om te doen want alle marktvrouwtjes kwamen zich ermee bemoeien en ik werd al snel 'Papacito' genoemd (=hot daddy). Waarom weet ik overigens niet want ik had een baard van een halve meter.

Waar geleerd wordt, worden ook fouten gemaakt en zo heb ik er een aantal leuke op mijn naam staan. En met mij ook andere studenten. Zo zat ik de eerste week in een restaurant en bestelde een 'Ensalada con aceites, pepino, cebolla (ui), choclo (mais) y lechuza. Dat laatste betekent 'Uil' en ik had Lechuga (Sla) willen zeggen. Ik had een ober nog nooit zo vreemd zien kijken, wie wil er in hemelsnaam een Uil in zijn salade? Mijn huisgenoot ging dezelfde week vol goede moed, en met 2 lessen Spaans op zak, richting de eigenaar van het hostel met de vraag: 'Puedo pegar ahora o esta noche', slechts 1 letter verkeerd, maar de betekenis veranderde daardoor compleet: 'Kan ik je nu slaan of vanavond'. Terwijl het Pagar (=betalen) had moeten zijn.

De beste manier om je spaans te oefenen is 'op stap gaan' en kletsen met de Sucreanen. Ergens in een gezellig kroegje stond ik te kletsen met wat Boliviaanse dames en wilde aangeven dat ik het warm had, maar zei 'Estoy caliente' (ipv Tengo calor), wat neerkomt op 'I'm hot'! Ik had wel meteen alle aandacht! De school organiseert ook iedere week salsa les, dus dat leek mij een mooie gelegenheid om ook dit latijns americaans gebruik onder de knie te krijgen. Onze leraar was het steriotype latijns americaanse man (lees: macho) en hij hielp alleen de dames met de pasjes. Zodra ik een vraag had, was hij nergens te vinden. De eerste les zat ik regelmatig in de knoop met mijn danspartner en moest er hulp komen om ons uit elkaar te halen. Maar inmiddels na 3 lessen en wat avonden op stap, heb ik aardig wat moves in mijn repetoir. Dat is wel grappig want als ze eenmaal in de gaten hebben dat je een beetje kan dansen, sta je heel de avond met je kont te schudden. De vrijdagavond is ONZE avond in Sucre. Na een week studeren is iedereen blij om even wat stoom af te blazen en een lekker biertje te gaan drinken. Het begint eerst altijd op school waar we eerst 'kookles' hebben. Bij deze kookles is het gebruikelijk dat er 1 leraar kookt en de rest bier drinkt en toekijkt, en toch blijven ze het kookles noemen. Daarna gaan met z'n allen door naar Joyride, Florin of Locots. En daar worden verassend goede feestjes gebouwd! Zeker na een paar keer op stap gaan begin je ook een hoop Bolivianen en gringos te leren kennen, wat erg leuk is. De eerste week werd er aan mij voorgesteld of ik meeging naar de 'Mercado de carne' (vleesmarkt), wat op dit tijdstip? Dit bleek de beruchte club Mitos te zijn, wat een beetje wegheeft van de Alla in Maastricht. Alleen hier gaan de Boliviaanse vrouwen op Gringo-jacht, dus je wordt regelmatig in je kont geknepen of eindig in een sandwich tussen twee Boliviaanse prupkes. Grappig op zich, maar na een uur wordt het toch wel een beetje vervelend. Maar toch weer ideaal om je basis Spaans een extra boost te geven en als je het niet begrijpt zeg je gewoon dat de muziek te hard staat. Het leuke van deze tent is wel dat er tussen de deuntjes van David Guetta ook traditionele volksmuziek, salsa, merengue en cumbia wordt gedraaid en de hele meute alle dansjes gewoon meedoet. En in de morgen heeft iedereen toch wel een beetje last van de 'Chaki', wat kater in Cuechua betekend.  Want ook Cuechua uitspraken werden tijdens de les behandeld. En als je een kater hebt is er niets beters dan een 'plato tipico de Bolivia': Pique a lo Macho. Dat is een bord friet met daarover een mix van vlees, worstjes, uien, paprikas, een pittige saus en zo'n 5 rauwe hele hete chili's. Als je deze allemaal opeet ben je DE Macho! Dit is dan ook meteen het lekkerste eten van Bolivia. Oh, ik ben trouwens nog wel fan van 'anticucho de corazón' ofwel koeienhart van de barbeque. Dit is verassend smaakvol en zacht vlees. En er is niks lekkerders na een avond stappen een bord koeienhart te eten.

De spaanse leraren kwamen soms met verassende tips: als je aan een Boliviaanse vrouw vraagt waar ze vandaan komt en ze antwoord: Sucre (wat logisch is), moet je heel verbaasd reageren en zeggen dat je dacht dat ze uit Italie kwam. Nou, dan kijken ze je aan met een enorme glimlach en zeggen: 'Echt waar, denk je dat??' En dan is het kat in het bakkie volgens de leraar. Hier zit echter wel een heel verhaal achter want de meeste Bolivianen van de middenklas en upperklas willen zo wit mogelijk zijn en vermijden de zon en zijn enorm jaloers op die bleekscheten uit Europa. Dus als je met zo'n opmerking komt scoor je punten. Terwijl wij weer zo bruin mogelijk willen zijn. Ik had dit al in Azie gezien, waar ze creme met whitener verkopen. Er is daarom ook veel discriminatie tussen de mensen van deze klassen en de volksstammen. Dit soort zaken komen pas aan het licht als je langer in een plek bent en de cultuur beter leert kennen. Zo krijgen we met de spaanse lessen ook verplichte lectuur over de geschiedenis van Bolivia. Tijdens een van de lessen konden we de film 'Cementario de los elefantes' zien en die moesten we daarna analiseren. De titel is een metafoor voor een plek in La Paz (hoofdstad) waar je naar toe kan gaan als je een einde aan je leven wilt maken. Zoals de olifanten in Africa ook naar 1 plek gaan om te sterven. Tegen betaling worden de mensen die hun leven willen beindigen opgesloten in een donkere kamer met een emmer voor je uitwerpselen en een emmer met 96% pure alcohol (dagelijkse refill). Je drinkt net zo lang totdat je van binnen helemaal kapot bent en doodbloed. Je wordt dan vervolgens door de mensen van deze plek op straat gedumpt. Te bizar om waar te zijn, maar er blijken momenteel nog 4 plekken operationeel te zijn. De film is gebaseerd op het leven van Victor, een alcoholist die het niet meer ziet zitten. Meer dagelijkse rituelen komen voor in deze film. De meest vreemde is nog de offering van personen voor de start van de bouw van een complex. Volgens de Pachamama (Inca traditie) moet er een gezond persoon leven begraven worden onder de fundering van het gebouw. Deze mensen worden meestal gevonden in hele arme gebieden waar de familie voor 100 dollar een familielid verkoopt. Gebeurd nog steeds en is echt te vreemd om waar te zijn! Dagelijks sta ik nog versteld van de rituelen, gebruiken en regels in dit land en waar corruptie nog in bijna elk overheidssysteem voorkomt. Maar dat staat pal tegenover de eerlijkheid en vriendelijkheid van de mensen. Ben al twee keer achterna gerend omdat ik mijn wisselgeld was vergeten en het gebeurd zelden dat je meer moet betalen (wat in andere landen wel vaak zo is). Helemaal in het begin ben ik nog enorm geholpen door een apotheker. Mijn reisgenoot had enorme krampen en kon niet meer lopen van de pijn en vroeg mij om op zoek te gaan naar een arts. De eerste de beste apotheek ingegaan en gevraagd naar een dokter, waarna ik vragen gesteld kreeg 'wat de klachten waren'. Met hulp van mijn eerste klassen spaans kon ik uitleggen wat de problemen waren en de apotheker opende een ampul en vulde een spuit, die hij vervolgens overhandigde met de vraag of ik die kon zetten. Huhhh? Geen dokter nodig? Uiteindelijk gevraagd of de apothersassistente met mij mee wilde gaan en zo liep ik over straat met een assistente in een witte jas en een spuit in haar hand naar het hotel. Zag er grappig uit!

De Bolivianen houden er ook van om alles te vieren en overal tegen te demonstreren en zo zijn er bijna iedere dag demonstraties en mensen houden ervan om voor het minst of geringste de staat op de gaan met spandoeken en vuurwerk. Soms kan het vervelend worden want zo is de grens tussen Bolivia en Peru nu al 3 weken dicht en is er geen mogelijkheid om deze over te steken. Deze week staakt ook de hele publieke transport sector (inclusief taxi's) en mensen verwachten dat dit wel 2 weken kan duren. Dus ik ben benieuwd hoe lang ik hier nog moet blijven. Ik ga proberen om een vlucht te regelen, maar alle vliegtuigen zitten schijnbaar ook vol.

De afgelopen weken is mij wel duidelijk geworden dat Sucre een magneet is voor Nederlanders en daar geef ik ze groot gelijk in. Was ik de ene dag nog enorm verrast om een Bossche Bol op de menukaart te komen, kom ik de dag erna bitterballen en kroketten tegen en er is zelfs een winkel waar je stroopwafels kan halen. Veel mensen zijn hier neergestreken om vrijwilligerswerk te doen en zo lopen hier diverse projecten. Enkele mensen hebben dit gecombineerd met een klein restaurantje of een cafe. Zo zat ik op een ochtend ergens te ontbijten en hoorde wat Nederlands en zo kwamen we in gesprek. Dit Nijmeegs stel woond hier al 6 jaar en wil door middel van sport, kinderen in beweging brengen en ook op sociaal vlak  wat bijbrengen. Een van de unieke projecten is met doven en verstandelijk gehandicapten kinderen die in dit soort landen weinig mogelijkheden hebben. Door met ze te gaan zwemmen, tennissen of gymnastiek te doen hebben ze wat beweging en is dit een mooi uitje voor ze. Ik was onder de indruk geraakt van dit stel en we hadden telefoonnummers uitgewisseld. En zo stond ik 2 weken later in het zwembad om ze te assisteren met het geven van zwemles aan verstandelijk gehandicapten. Erg leuk om te doen en nadat ik het vertrouwen had gewonnen van de kleine Luiz durfde hij het water in ik hield hem vast en leerde hem om de eerste zwembewegingen te maken. Toen de les was afgelopen bleef hij maar roepen: 'Una otra vez' (nog een keer!). Geweldig en we kregen uitbetaald met een glimlach! Had dit veel vaker willen doen, maar ik wilde door met mijn reis! Peru en Colombia wachten op mij.

Wat een ontzettend gave stad is Sucre en wat heb ik hier genoten van alles en zeker omdat ik hier 5 weken ben geweest heb ik een aantal mensen echt goed leren kennen. Begon in deze stad ook een beetje een leven te krijgen met regelmaat. Met een aantal leraren had ik een erg goede band (Sharon, Paolo en Moises ('el presidente')) en we gingen vaak samen uit of wat koken. Wat in principe ook gratis lessen Spaans waren :) Iedere week speelden we een of meerdere keren Wolly (volleybal met wat aangepaste regels) met de leraren en zo was ik dan ook sportief bezig. Ook ging ik de laatste 3 weken vaak om met Bolivianen die ik op stap had ontmoet en zo kwam ik op universiteitsfeesten terecht, stond ik glazen te spoelen in een restaurant, was ik te gast bij een bedrijfsfeest etc. Af en toe vroeg ik mezelf af hoe ik er weer verzeild geraakt was. De laatste week liep ik zelfs met een 2 jarige peuter (dochter van eigenaresse van een restaurant) hand in hand om een Pannekoek met nutella te gaan eten. Gezellig! Ik heb Sucre daarom ook echt met een traan moeten achterlaten en wil zeker nog terug in de toekomst.

Vanuit Sucre ben ik doorgegaan naar La Paz om het feest van 'Jesus de Gran Poder' mee te maken. De Gran Poder is het grootste festival van Bolivia en vanuit heel Bolivia komen er dansgroepen die de sociale groepen en volksstammen van Bolivia vertegenwoordigen. Om zeven uur 's ochtends vertrekt de eerste groep vanaf de kerk van de Gran Poder en trekt dansend en zingend door de stad, langs een lang parcours, dat geheel is afgezet met tribunes en stoelen waar je een plekje kunt huren. In totaal doen er meer dan 10.000 dansers en muzikanten mee in de optocht. De dansers zijn uitgedost in schitterende pakken met maskers van monsters en ook doen er veel mensen mee in traditionele kleding met rokken en bolhoeden en de meesten hebben ratels of bellen. Daarnaast zijn er veel schaarsgekleerde dames met korte rokjes, lange benen en hoge laarzen. Het was geweldig om mee te maken en de parade duurde tot diep in de nacht 
en overal werd gedanst en gefeest en La Paz stond op zijn kop! Het leek wel carnaval! Dit was weer een mooi begin van mijn tocht richting Peru waar ik nu aan ga beginnen.